الفبای لاتین کردی دارای ۳۱ حرف است که عبارتند از: نویسنده: ژیار
Alfabêya Zimanê Kurdîya Kurmancî ۳۱ tîpên xwe hene ku ev in:
Aa, Bb, Cc, Çç, Dd, Ee, Êê, Ff, Gg, Hh, Ii, Îî, Jj, Kk, Ll, Mm, Nn, Oo, Pp
, Qq, Rr, Ss, Şş, Tt, Uu, Ûû, Vv, Ww, Xx, Yy, Zz
Aa مانند آ در کلمه آب |
Avahî |
آبادانی |
Avêtin |
انداختن |
Aso |
افق |
Al |
پرچم |
Amûr |
وسیله |
Agir |
آتش |
Alîkarî |
کمک |
Av |
آب |
Ap |
عمو |
Azadî |
آزادی |
Cc مانند ج در کلمه بجنورد |
Cot |
جفت، شخم |
Ce |
جو |
Cem |
کنار، پهلو |
Can |
جان |
Car |
بار، نوبت |
Cîran |
همسایه |
Cilûg |
زبر و زرنگ |
Cejn |
جشن |
Cêwî |
دو قلو |
Cûtin |
جویدن |
Cil |
لباس (جل) |
Civîn |
گرد هم آمدن |
De مانند د در کلمه دیاربکر |
Dewletên Yekgirtîyên Amerîka |
ایالات متحده آمریکا |
Desthilatdarî |
حاکمیت |
Danezan |
اعلامیه |
Daxuyanî |
بیانیه |
Daliqandin |
آویختن |
Dewlemendî |
ثروت |
Dilovanî |
مهربانی |
Dil |
دل |
Dirav |
پول |
Dewrî |
بشقاب |
Dar |
چوب، درخت |
Êê مانند ا در کلمه انجیل |
Êvar |
شب |
Êş |
درد |
Êdî |
دیگر |
Êzing |
هیزم |
Êl |
ایل |
Êleg |
جلیقه |
Êriş |
حمله |
Gg مانند گ در کلمه برگ |
Gel |
مردم |
Gelserwerî |
دموکراسی |
Gelek |
زیاد |
Gazin |
گله، شکایت |
Gul |
گل |
Guhdarî kirin |
گوش دادن |
Gund |
روستا |
Ii (در فارسی معادل ندارد) |
Kirin |
انجام دادن |
Istandin |
خریدن، گرفتن |
Hatin |
آمدن |
Birin |
بردن |
Birîn |
زخم |
Şandin |
فرستادن |
Xwendin |
خواندن |
Ketin |
افتادن |
- این حرف در فارسی معادل ندارد و تقریبا شبیه شوا (ای خیلی کوتاه) در انگلیسی است. نباید تلفظ آن را با حرف آی انگلیسی (Ii) اشتباه گرفت. |
Jj مانند ژ در کلمه ژاله |
Jin |
زن |
Jîyan |
زندگی |
Jan |
درد |
Roj |
روز (آفتاب) |
Jehr |
زهر |
Jêbir |
پاک کن |
Jêhatî |
لایق (زبر و زرنگ) |
ادامه Kk |
Kal |
پیرمرد |
Kevir |
سنگ |
Kar |
بزغاله، کار |
Kanî |
چشمه |
Mm مانند م در کلمه مادر |
Malbat |
خانواده |
Malava |
خانه ات آباد (خداحافظ) |
Mezin |
بزرگ |
Mist |
مشت |
Mêr |
مذکر، نر |
Mê |
مونث، ماده |
Mişk |
موش |
Oo مانند ا در کلمه استاد |
Ol |
دین |
Sol |
کفش |
Nod |
نود |
Ode |
اتاق |
Kol |
تپه کوچک |
Tol |
انتقام |
Rojî |
روزه |
Rovî |
روباه |
Qq مانند ق در کلمه قوچان |
Qelaştin |
شکافتن |
Qîrîn |
فریاد زدن |
Qencî |
خوبی، نیکی |
Qeşa |
برف یخ زده |
Qijik |
کلاغ، بیچاره |
Qul |
سوراخ |
Qelandin |
سرخ کردن (گوشت) |
Ss مانند س در کلمه ارمنستان |
Saljimêr |
تقویم |
Sa |
برای |
Sond xwarin |
قسم خوردن |
Sax bûn |
زنده بودن (شدن) |
Serxwebûn |
استقلال |
Sirgûn kirin |
تبعید کردن |
Salveger |
سالگرد |
- حروف س، ص و ث در کردی به یک صورت تلفظ می شوند و با این حرف نوشته می شوند. |
Tt مانند ت در کلمه تابستان |
Tilî |
انگشت دست |
Tevger |
حرکت، جنبش |
Torevan |
ادیب |
Tevlihevî |
هرج و مرج |
Teze |
تازه |
Tawanbar kirin |
متهم کردن |
Taybet |
مخصوص، ویژه |
- گاه این حرف در بعضی کلمات همانند ط عربی تلفظ می شود یعنی نوک زبان به پشت دندان های بالا در جلو می خورد اما در هر دو حالت به یک صورت نوشته می شوند.
- هر دو حالت تلفظ اشاره شده در یک کلمه مشخص می تواند دو یا چند معنای متفاوت ایجاد کند. Ta یعنی نخ، تب (نوک زبان به پشت دندان های بالا در جلو می خورد) در حالیکه Ta یعنی تا، تا که (ت معمولی) (۱). |
Tarî |
تاریک |
Tu |
تو |
Tişt |
چیز |
Xwe telandin |
خود را پنهان کردن (کمین کردن) |
Ûû مانند و در کلمه بوستان |
û |
(حرف ربط) و |
Rûniştin |
نشستن |
Cûtin |
جویدن |
Bûk |
عروس |
Hînbûn |
یادگرفتن |
Rû |
روی (صورت) |
Bûn |
بودن (شدن) |
Ww مانند و در کلمه والد (با تلفظ عربی) |
Westîyan |
خسته شدن |
Rawestan |
بلند شدن، توقف کردن |
Ewan |
آنها |
Wêne |
عکس |
Wane |
درس |
War |
سرزمین |
Winda bûn |
گم شدن |
- این یک آوای دولبی است و دندان ها روی لب قرار نمی گیرند.
- اشتباه در تلفظ این دو حرف می تواند تفاوت معنایی ایجاد کند: Ew یعنی آن و Ev یعنی این. |
Yy مانند ی در کلمه یاور |
Yek |
یک |
Yekîne |
واحد |
pêywendî |
ارتباط |
Yekîtîya Avrûpa |
اتحادیه اروپا |
Yar |
یار، دوست |
Yarmetî |
کمک |
Giryan |
گریه کردن |
Zz مانند ز در کلمه زندگی |
Zirav |
نازک |
Zarok |
بچه |
Zik |
شکم |
Zor |
زور |
Ziman |
زبان |
Zanist |
دانش |
Zanyar |
دانشمند |
Zanîngeh |
دانشگاه |
Zanîngok |
دانشکده |
- همه حروف ز، ذ، ض و ظ در کردی با همین حرف نوشته می شوند. |
|
Bb مانند ب در کلمه باد |
Balyoz |
سفیر |
Bapîv |
بادسنج |
Berendam |
نامزد، داوطلب |
Bergîrî |
دفاع |
Berhem |
اثر (کتاب) |
Bav |
پدر |
Bahoz |
طوفان، گرد و خاک |
Berf |
برف |
Baran |
باران |
Çç مانند چ در کلمه بلوچ |
Çareserî |
راه حل |
Çar |
چهار |
Çalakî |
فعالیت |
Çendanî |
چگونگی |
Çawan |
چطور |
Çi |
چه، چی |
Çil |
چهل |
- گاهی این حرف در کردی کرمانجی به صورت مشدد تلفظ می شود که کمی متفاوت با حرف چ معمولی است (۱). |
Çav |
چشم |
Çêlek |
گاو |
Çira |
چراغ |
Çirûsîn |
سوسو زدن (نور) |
Çilk |
قطره |
Ee مانند ا در کلمه اسب |
Ez |
من |
Enî |
پیشانی |
Endazyar |
مهندس |
Evîn |
عشق |
Encam |
نتیجه |
Erênî |
مثبت |
Ewledarî |
امنیت |
Ff مانند ف در کلمه برف |
File |
مسیحی |
Firaq |
ظرف |
Firokexane |
فرودگاه |
Firoke |
هواپیما |
Fêl |
حیله |
Fermî |
رسمی |
Fetisîn |
خفه شدن |
Fireh |
جادار |
Hh مانند هـ، ـهـ، ـه و ه در کلمات هستی، مهتاب، بله و آه
حـ، ـحـ، ـح و ح در کلمات حاضر، محل، ملیح و لوح |
Hatin |
آمدن |
Hawar |
فریاد |
Hînbûn |
یادگرفتن |
Hîvî |
امید |
Hîndarî |
تمرین |
Hêz |
نیرو |
Helbest |
شعر |
- در کردی نوشتاری همه حالتهای هـ، ـهـ، ـه، ه، حـ، ـحـ، ـح و ح به صورت Hh نوشته می شوند اما در تلفظ متفاوت می باشند (۱) (۲). |
Îî مانند ای در کلمه ایران |
Îro |
امروز |
Îsal |
امسال |
Kurdî |
کردی |
Revîn |
فرار کردن |
Îşev |
امشب |
În |
جمعه |
Evîn |
عشق |
Kk مانند ک در کلمه ماکو |
Kurd |
کرد |
Kelandin |
جوشاندن |
Kesk |
سبز |
Kelebçe |
دستبند پلیس |
Ketin |
افتادن |
Kêr |
چاقو |
Kovar |
مجله |
- این حرف در کردی کرمانجی گاهی مشدد تلفظ می شود. گاهی دو کلمه به یک صورت نوشته اما به دو صورت تلفظ می شوند که معنایشان متفاوت می شود (۱). |
Ll مانند ل در کلمه اربیل |
Landik |
گهواره |
Kendal |
چاله |
Malper |
سایت اینترنتی |
Lêker |
فعل |
Lez |
عجله |
Law |
فرزند (پسر) |
Mal |
خانه (دارایی) |
Lûç |
لخت، عریان |
Nn مانند ن در کلمه شیروان |
Navend |
مرکز |
Nav |
نام |
Nalîn |
نالیدن |
Navdar |
مشهور |
Karîn |
توانستن |
Anîn |
آوردن |
Lêkolîn |
جستجو،تحقیق |
Nan |
نان |
Pp مانند پ در کلمه پاییز |
Parastin |
محافظت کردن |
Parêzer |
وکیل |
Pêl |
موج |
Pêl kirin |
کلیک کردن (کامپیوتر) |
Peyda kirin |
پیدا کردن |
Peyv |
کلمه، سخن |
Porr |
موی سر |
- گاهی این حرف به صورت مشدد تلفظ می شود که حتی می تواند به تغییر معنا نیز منجر شود. Par (پ معمولی) به معنی سهم و قسمت است در حالیکه Par (پ مشدد تلفظ می شود) به معنای پارسال است (۱). |
Penêr |
پنیر |
Paşê |
بعد، سپس |
Pişt |
پشت |
Pez |
گوسفند |
Pirk |
عطسه |
Poz |
بینی |
Rr مانند ر در کلمه رودبار |
Rê |
راه |
Rêçare |
راه حل |
Raman |
اندیشه |
Rizgarî |
رستگاری |
Rasterast |
مستقیم |
Piştrast kirin |
تایید کردن |
Mirov |
انسان |
Pirr |
زیاد |
Birrîn |
بریدن |
- در زبان کردی برای نوشتن حرف ر مشدد آن را دوبار می نویسند اما در اول کلمه فقط یک بار نوشته ولی مشدد تلفظ می گردد (مثل زبان اسپانیایی). |
Şş مانند ش در کلمه شادی |
Şaristanî |
تمدن |
Şareza |
آگاه، دانا |
Şandin |
فرستادن |
Şêlandin |
غارت کردن |
Hêşîn |
آبی، سرسبز |
Başûr |
جنوب |
Şîn |
عزا |
Uu مانند ئو در کلمه کورد (کرد با تلفظ کردی) |
Kurd |
کرد |
Gul |
گل |
Ku |
که، کند (مقابل تیز) |
Ustî |
گردن |
Gurrîn |
غریدن |
Kundir |
کدو |
Hundur |
داخل |
- این آوا در فارسی وجود ندارد. این یک حرف صدادار مدور با گشادگی متوسط است. با تلفظ کلمه peu (کم) درفرانسه قابل مقایسه است. |
Vv مانند و در کلمه ولی |
Vala |
خالی |
|
نظرات شما عزیزان:
سلامت
ساعت11:10---21 ارديبهشت 1391
با سلام اگه ميشه دفعه بعد اصطلاحات عاميانه كردي رو آموزش بدين